Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği kapsamında;

1.Türk Silahlı Kuvvetlerinde,

2.Emniyet ve istihbarat teşkilatlarında,

3.Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,

4.Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında sürekli görevlendirilecek bütün personel için

5.İlk defa veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar,

6.Gizlilik dereceli yerlerde çalışan kamu personeli ile meslek grupları ve üst kademe yöneticileri hakkında, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmaktadır.

Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tehdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanması,

Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tehdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesi, şeklinde tanımlanmıştır.

TSK’da istihdam edilecek personel Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği kapsamında araştırılmaktadır. Astsubay MYO’da öğrenim gören askeri öğrenciler, Uzman Erbaş alımı, Sözleşmeli Er alımı vb kapsamında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması olumsuz sonuçlanan olursa olumsuz sebebinin ne olduğu açıklanmaksızın ilgililerin ilişikleri kesilmektedir. Olumsuz sonuçlanan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmaları birçok sebebe bağlı olmakla birlikte genelde yakınlarının terör örgütü kapsamında adli/idari soruşturma/kovuşturma geçirmesi, daha önceden bir suç ile ilgili HAGB kararı olması, devam eden soruşturma ve kovuşturma bulunması gibi sebepler sayılabilir. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması olumsuz sonuçlanmasının sebebinin ne olduğu idare tarafından ilgili personele tebliğ edilmemektedir. Fakat dava açılması halinde idarenin somut belgeyi mahkemeye sunması ile sebep öğrenilmektedir.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının olumsuz sonuçlanması neticesinde yapılan personel alımları (Örneğin; Uzman Erbaş temini) kapsamında veya daha sonrasında bulunduğu statüden ilişiği kesilen ilgililerin idari işlemin tebliğine (tebliğ işlemi yapılmamışsa öğrenme tarihi) müteakip 60 gün içerisinde iptal davası açmak suretiyle yasal yollara başvurmasında hukuki yarar bulunmaktadır.

Danıştay 12. Daire’nin 20.12.2021 tarihli kararında “…Terörizmle Mücadele Eğitim ve Tatbikat Merkezi Komutanlığında uzman erbaş olarak görev yapan davacının, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarihli işlemin iptali istenilmiştir…. Anayasa Mahkemesinin yukarıda anılan kararıyla iptal edildiği ve bu kararın da Resmi Gazete’de yayımlandığı 28/04/2020 tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşıldığından; Anayasa’nın 153. maddesinde yer alan, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğuna dair hüküm ile Danıştayın yerleşmiş içtihatlarıyla istikrarlı bir şekilde belirtildiği üzere, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmesinin, Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır…” denilmektedir.

Danıştay 2. Daire’nin 22.04.2021 tarihli kararında “…hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, davacıya isnat edilen suçun Uzman Erbaş Yönetmeliği’nin 6. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan katalog suçlar arasında sayılmadığı, öte yandan kursiyerlik görevine alınma sürecinde hakkında herhangi bir olumsuzluk bulunmayan ve eğitimini başarıyla tamamlayan davacının göreve devam edeceği hususunda haklı beklentiye gireceği… Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmesinin, Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır…” denilmektedir.

Danıştay 12. Daire’nin 09.12.2021 tarihli kararında “..kardeşlerinden birinin ”Silahlı terör örütüne üye olma” suçundan dolayı hakkında soruşturma yürütüldüğü ve firari olduğu, diğer kardeşi hakkında ise aynı suçtan dolayı henüz kesinleşmemekle birlikte ceza mahkemesince verilen mahkumiyet kararının bulunduğu… güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle uzman erbaşlık sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu … Anayasa’nın 153. maddesinde yer alan, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğuna dair hüküm ile Danıştayın yerleşmiş içtihatlarıyla istikrarlı bir şekilde belirtildiği üzere, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmesinin, Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır…” denilmektedir.