Ceza muhakemesinde kamu davası, iddia makamı olan savcılığın suç işlendiğine dair yeterli şüphe oluştuğu kanaatiyle açtığı her türlü ceza davasıdır. Savcılık tarafından ceza mahkemelerine açılan tüm davalar kamu davası niteliğindedir. Gerek şikayet üzerine gerekse savcılık tarafından kendiliğinden açılan tüm ceza davaları hukuki açıdan kamu davası olarak kabul edilirler. Soruşturma konusu suçun şikayete tabi olup olmamasının açılan ceza davasının niteliğinin kamu davası olup olmaması ile bir bağlantısı yoktur.
Kamu Davası Nedir?
Kamu düzeni, kamu sağlığı, genel ahlak gibi toplumu ilgilendiren konularda suç işlenmesi halinde kamunun ya da devletin zarar görmesi durumunda işlenen bu suçun cezalandırılması için cumhuriyet savcısı tarafından kamu adına açılan davaya kamu davası denir.
Toplumu ilgilendiren durumlar söz konusu olduğunda ve bu olay üzerinden suç işlendiğinde, kamu veya devlet zarar görmesi durumunda Cumhuriyet savcısı tarafından açılan dava kamu davasıdır. Özellikle kamu düzeni ve kamu ahlakı ile beraber sağlık üzerinden bu gibi nedenlerden dolayı kamu davası açılmaktadır. Böylece toplumsal olarak meydana gelebilecek zararlar adına Mahkeme nezdinde hem toplum hem de devlet adına hak aranır.
Kamu Davasına Giren Suçlar Nelerdir?
Kamu davasının açılması için dilekçe sunma ya da talep etme gibi bir eyleme gerek olmadan ilgili savcılık makamında gerekli adımlar atılabilmektedir. Kamu davası kamunun düzeni bozulma ya da devleti zarara uğratma gibi konularla doğrudan ilgili olduğundan suç unsuru teşkil eden bazı konularda talep edilmesine gerek kalmadan açılabilmektedir. Bu durumda kamu davasına giren suçlar nelerdir merak edilen bir konu olabilmektedir.
Kamu davası nedir tanımı gereği kamu düzenine karşı işlenen ya da suç unsuru tespit edilen durumlarda görülebilen davalar arasında yer almaktadır. Bu suçlar kapsamında ise;
- Anayasal suçlar,
- Nitelikli dolandırıcılık,
- Çocuk düşürme,
- Kasten öldürme,
- Uyuşturucu ticareti olarak görülmektedir.
Kamu Davası Nasıl Açılır?
Kamu davasının açılması iddia makamı tarafı olarak görev yapan savcılık makamının herhangi bir şikayet sebebi olmaksızın suç unsuru bulunup bulunmadığını teşkil etmek amacıyla gerçekleştirilebilen hukuki bir prosedürdür. Savcı tarafından delil toplanarak yeterli şüphe bulunması halinde hazırlanacak iddianame ile mahkemeye kamu davası açılabilmektedir.
Kamu Davasının Açılmasında Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir?
Şikayet üzerine savcılık makamı tarafından açılan kamu davası aşağıdaki listelenen suçlar sebebiyle açılmaktadır:
- Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde kasten yaralama
- Taksirle yaralama
- Cinsel saldırı
- Kişilerin huzur ve sükununu bozma
- Mala zarar verme
- Güveni kötüye kullanma
Kamu Davasına Katılma (Müdahil Olma)
Mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar, ilk derece mahkemesindeki kovuşturma evresinin her aşamasında hüküm verilinceye kadar şikâyetçi olduklarını bildirerek kamu davasına katılabilirler. itiraz, istinaf veya temyiz aşamalarında kamu davasına katılma isteğinde bulunulamaz. Ancak, ilk derece mahkemesinde ileri sürülüp reddolunan veya karara bağlanmayan kamu davasına katılma istekleri, itiraz, istinaf veya temyiz başvurusunda açıkça belirtilmişse incelenip karara bağlanır (CMK m.237).
Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi
Yukarıda da bahsedildiği üzere kamu davasının mecburiliği ilkesi uyarınca cumhuriyet savcısı bir suç işlendiği bilgisine sahip olduğu anda bu durumu araştırmak, delilleri toplamak ve kamu davası açmak zorundadır. Ancak kamu davasının açılmasının ertelenmesi bu ilkenin bir istisnasıdır.
Kamu Davası Nasıl Düşer?
Kamu davası nasıl düşer, kamu davası şikayetten vazgeçme ile düşer mi soruları sıklıkla sorulan sorular arasında yer alır. Kamu davasında şikayetten vazgeçme olursa ve suç şikayete bağlı bir suç değilse kamu davası düşmeyecektir.
Kamu Davası Cezaları Nelerdir?
Delillerin toplanması ve değerlendirilmesi ile beraber açılan kamu davası kapsamında, eğer herhangi bir suç teşkil edilmemiş ise o vakit ceza verilmez. Fakat davalının suçu tespit edilir ise, o zaman suçum mahiyetine göre adli para cezası ve hatta hapis cezası söz konusu olabilir. Bazı durumlarda ise hem Adli para hem de hapis cezası gerçekleşebilir. Kamu davası kapsamında yalnızca 1 yılın altında verilen ceza, aynı zamanda adli para cezasına dönüştürülebilir.
Kamu Davası Ne Kadar Sürer?
Kamu davaları içeriği gereği diğer dava süreçlerinden farklı şekilde ilerleyebilmektedir. Temelde toplumsal düzene, devlete ve kamuya yönelik işlenebilen suçlara ilişkin talep edilmeden açılan davalar olarak ele alınmaktadır. Bununla beraber talep ya da istem sonucu da kamu davaları görülebilmektedir. Kamu davaları ile ilgili olarak en çok merak edilen konu başlıklarından birisi ise kamu davası ne kadar sürer şeklinde olmaktadır.
Kamu Davası Açma Yetkisi Kime Aittir?
Kamu davaları talep sonucunda açılabileceği gibi herhangi bir durumda suç teşkil eden eyleme ya da duruma ilişkin talep gerekmeksizin dava açılabilmektedir. Kamu davası açma yetkisi kime aittir denildiğinde de bu yetki Cumhuriyet Savcılığına aittir.
Ertem Hukuk Arabulucuk Hakkında Kısa Bilgi
Av.Arb. Cihan ERTEM Ankara’ da doğmuş olup askeri öğrencilik dönemini başarı ile tamamladıktan sonra başta Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesi olmak üzere ülkemizin çeşitli bölgelerinde uzun yıllar görev yapmıştır. Profesyonel askerlik hayatına devam ederken İşletme Fakültesi’nden müteakiben Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Temel Eğitiminden sonra 2019 yılında icra edilen Arabuluculuk sınavında başarılı olmuş ve Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı nitelikli arabulucu unvanına hak kazanmıştır. Ticaret Hukuku, Sigorta Hukuku, İş Hukuku, Tüketici Hukuku ve İnşaat Hukuku alanlarında uzmanlık eğitimini tamamlamış olup bu hukuki uyuşmazlıkları uzman arabulucu olarak yürütmektedir. Ankara Barosu tarafından düzenlenen Ceza Muhakemesi Kanunu, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, İcra Hukuku, Tahkim Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri ve Miras Hukuku alanlarındaki seminerlere katılmıştır.
Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Ceza Hukuku alanında tezli yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Ceza Hukuku, İdare Hukuku, İş Hukuku, Vergi Hukuku, Deniz Hukuku ve İnsan Haklarının Hukuki Boyutu alanlarında makaleleri bulunmaktadır.
Ankara’ da kurucusu olduğu ERTEM Hukuk Arabuluculuk&Danışmanlık hukuk bürosunda ceza hukuku, idare hukuku, askeri ceza/idare hukuku, özel hukuk davaları ile dava şartı/ihtiyari arabuluculuk alanlarında profesyonel olarak çalışmaktadır.
Av.Arb. Cihan ERTEM, TEMAD Hukuk Komisyon Üyesidir.
