Yaptığı görevin sebep ve tesiriyle hayatını kaybeden ve durumu aşağıda sıralanmış kanunlar kapsamında değerlendirilen TSK personelinin (yedek subay, erbaş ve er dâhil) eş, çocuk, anne ve babasına nakdi tazminat ödenmektedir.
- 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu
- 2453 Sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun
- 2566 Sayılı Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunu
- 3497 Sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkında Kanun
- 4536 Sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun
- 2629 Sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu
Nakdi tazminat, yukarıda bulunan kanunlarda belirtilen görevler dolayısı ile ölenlerin varislerine, sakat kalan veya yaralanan personelin ise kendilerine herhangi bir adli karar gerektirmeden yetkili komisyonlarca idarece karar alınarak yapılan nakdi ödemedir. Kanun kapsamı içerisinde İdarenin kendiliğinden hükmettiği tazminat kararıdır. 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereği; barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle, trafik ve yol güvenliğini veya tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakillerini sağlamakla görevli olanların; patlayıcı maddelerin incelenmesi, muhafazası, nakli, imha edilmesi ve zararsız hâle getirilmesi işlemlerinde görevlendirilenlerin bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya engelli hâle gelmeleri halinde, 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu gereği, Silahlı Kuvvetler mensuplarının yurt içinde ve yurt dışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak yaralanma, sakat kalma veya şehit olmaları halinde, 2453 Sayılı Yurtdışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereği; yurt dışında birliği ile veya ferden görevli personelin yaralanma, yaralanarak sakat kalma, şehit olma veya vefat etmeleri halinde, yabancı ülkeler veya uluslararası sahalarda yapılan eğitim, tatbikat, manevra veya harekat sırasında bu görevin başlangıcından bitimine kadar geçen süre içerisinde yaralanma, yaralanarak sakat kalma, şehit olma veya vefat etmeleri halinde, 2629 Sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu gereği, söz konusu kanun kapsamında yapılan hizmet ve faaliyetler esnasında yaralanma, yaralanarak sakat kalma veya şehit olmaları halinde, 3497 Sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkında Kanun gereği; sınır birlikleri personelinin, verilen görevlerin ifası sırasında veya bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile, yaptıkları hizmet nedeniyle yaralanma, yaralanarak sakat kalma, şehit olma veya vefat etmeleri halinde Nakdi Tazminat ödenmektedir.
Nakdi Tazminat Ödemesi Yapılacaklar
İç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevlendirilen;
– Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına,
– Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline,
-Millî İstihbarat Teşkilatı mensuplarına,
-Çarşı, mahalle ve kır bekçilerine,
-Orman memurları ve personeli ile Gümrük Muhafaza memurlarına,
– Güven ve asayişi ihlal eden eylemlere ve kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten hakim/savcılara,
– Güven ve asayişi ihlal eden eylemlerin önlenmesi esnasında güvenlik kuvvetleriyle birlikte olay mahallinde bizzat görev yapan mülki idare amirlerine,
– Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleri ile ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personele,
– Güven ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivillere,
– İç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahıslara,
– Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlilerine, nakdi tazminat ödemesi yapılmaktadır.
Şehit yakınlarına 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında nakdi tazminat ödenmiş olsa dahi dava açmak suretiyle bilirkişi tarafından hesaplanacak miktarın idare tarafından ödenen kalemlerden yüksek olması durumunda aradaki farkın düşülmesi sonucu ortaya çıkan miktarın maddi tazminat olarak ödenmesi gerekmektedir.
Şehit yakınlarının ayrıca manevi tazminat hakkı da bulunmaktadır. Manevi tazminat, olay nedeniyle duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi amaçlar. Manevi tazminat bu niteliği gözetilerek belirlenmektedir. Mahkemelerce şehit yakınlarının her biri için ayrı manevi tazminata hükmedilmektedir.
Bu kapsamda bulunan hak sahiplerinin olayın öğrenilme tarihinden itibaren 1 yıl her halükarda 5 yıl içerisinde yasal yollara başvurmasında hukuki yarar bulunmaktadır.
Danıştay’ın 07.07.2021 tarihli kararında da “….görevlilerin dur ikazına uymayarak kaçan başka bir aracı takip ettiği sırada … plakalı akaryakıt tankeri ile çarpışması neticesinde…kabul edilen miktarın idareye başvuru tarihi olan 04/04/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine, davacı …’in 19.159,21 TL (ıslah sonrası) maddi tazminat isteminin kabulü ile, kabul edilen miktarın idareye başvuru tarihi olan 04/04/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte anılan davacıya ödenmesine,” ibarelerinin “davacı …’in 437.384,10 TL maddi tazminat isteminin kabulü…” denilmektedir.
Danıştay’ın 26.10.2021 tarihli kararında “…İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı ….Jandarma Karakol Komutanlığında vatani görevini yapmakta iken elektrik çarpması sonucu …..tarihinde şehit olmasında… baba için 70.000,00 TL, anne için 70.000,00 TL, kardeşler için 30.000,00′ er TL olmak üzere toplamda 200.000,00 TL’nin idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davacılara ödenmesine…… oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.” denilmektedir.
Danıştay’ın 15.06.2021 tarihli kararında “…davacılar için belirtilen maddi zararların tazmininde 2330 sayılı Kanun uyarınca ödenen ……… TL’nin miras payları oranında hükmedilecek tazminat miktarından indirilmesi gerektiği… gerçek zararın …. hesaplandığı anlaşıldığından, maddi tazminat isteminin kısmen kabulü…” denilmektedir.
