Vazife Malüllüğü kamu görevlileri ile erbaş ve erlerin görevlerini yapmakta iken gerek görevlerinin çeşitli sebep ve tesiri ile gerekse işyerlerinde meydana gelen kazalar nedeniyle yürüttükleri görevleri yerine getiremeyecek derecede “malul” olmaları veya hayatlarını kaybetmeleri halinde haklarında uygulanacak hükümlerin belirlendiği bir statüdür.
Vazife Malüllüğü için Nereye ve Nasıl Başvurulur?Bir kamu görevlisinin vazife malulü sayılabilmesi için;– Aktif olarak çalışan sigortalıların bağlı bulundukları kurumlara,– İşinden ayrılanlar ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvuruda bulunması gerekmektedir.Hangi Hallerde Vazife Malüllüğü Hükümleri Uygulanmaz?Vazife malullüğü kamu görevlisi sigortalının;a-) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanırken,b-) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket ederken,c-) Yasak fiilleri yaparken,d-) İntihara teşebbüsten,e-) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme çabasında içindeyken, meydana gelmesi halinde, bu durumdaki kamu görevlisi sigortalılar hakkında vazife malullüğü hükümleri uygulanmaz.Vazife Malüllüğü Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?Vazife malullüğü aylıklarının yeniden çalışmaya başlama halinde kesilip kesilmemesi konusu, hangi kanun kapsamında vazife malullüğü aylığı bağlandığına ve vazife malulünün çalıştığı sigortalılık statüsüne göre değişiklik göstermektedir. Buna göre;
Vazife Malüllüğü
– Vazifelerini yaptıkları sırada,– Vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden,– Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken,– İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında,– İşyerinde meydana gelen kazadan, doğmuş olursa buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denilmektedir.Yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate alındığında, kamu görevlilerinin (erbaş ve erler dahil) malul hale gelmeleri veya hayatlarını kaybetmelerine neden olan olay veya kazanın niteliğine, bu olay ve kazaların oluşmasına neden olanların amaçlarına ya da meydana geliş yer ve zamanına göre, farklı adlar ile anılan vazife malullüğü (GAZİ);-Normal vazife malullüğü,-TSK vazife malullüğü,-Harp malullüğü,-2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malullüğü,-3713 sayılı Kanun kapsamında vazife malullüğü, olmak üzere sınıflandırılmaktadır.5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
Madde 45- 44 üncü maddede yazılı malûllük;a) İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş olursa;b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği herhangi bir kuruma ait başka işleri yaparken, bu işlerden doğmuş olursa;c) Kurumların menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken o işten doğmuş olursa (Maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartiyle);ç) Fabrika, atelye ve benzeri işyerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa;Buna (Vazife malûllüğü) ve bunlara uğrayanlara da (Vazife malûlü) denir.Madde 48- Vazife malûllükleri:a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan;b) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan;c) Yasak fiilleri yapmaktan;ç) İntihara teşebbüsten;d) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından;doğmuş olursa bunlara uğrıyanlar hakkında (Âdi mâlûllük) hükümleri uygulanır.5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Madde 47Madde 47- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlar için aşağıdaki hallerde vazife malûllüğü hükümleri uygulanır. 25 inci maddede belirtilen malûllük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir.Vazife malullükleri;a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan,b) Kanun, Tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,c) Yasak fiilleri yapmaktan,d) İntihara teşebbüsten,e) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme amacından,doğmuş olursa bunlara uğrayanlar hakkında vazife malullüğü hükümleri uygulanmaz.
Vazife Malüllüğü için Nereye ve Nasıl Başvurulur?Bir kamu görevlisinin vazife malulü sayılabilmesi için;– Aktif olarak çalışan sigortalıların bağlı bulundukları kurumlara,– İşinden ayrılanlar ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvuruda bulunması gerekmektedir.Hangi Hallerde Vazife Malüllüğü Hükümleri Uygulanmaz?Vazife malullüğü kamu görevlisi sigortalının;a-) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanırken,b-) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket ederken,c-) Yasak fiilleri yaparken,d-) İntihara teşebbüsten,e-) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme çabasında içindeyken, meydana gelmesi halinde, bu durumdaki kamu görevlisi sigortalılar hakkında vazife malullüğü hükümleri uygulanmaz.Vazife Malüllüğü Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?Vazife malullüğü aylıklarının yeniden çalışmaya başlama halinde kesilip kesilmemesi konusu, hangi kanun kapsamında vazife malullüğü aylığı bağlandığına ve vazife malulünün çalıştığı sigortalılık statüsüne göre değişiklik göstermektedir. Buna göre;- 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 56 ve 64 üncü maddeleri ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 47 nci maddesinin sekizinci fıkrası ile 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanan harp ve vazife malulü olanların 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde aylıkları 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereği kesilmemektedir. Ayrıca 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre anılan kanunlar kapsamında harp ve vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam edenlere ise görevden ayrılmalarına ve başkaca bir müracaata gerek kalmaksızın aylıkları bağlanmaktadır.
- 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde normal vazife malulleri kapsama dahil edilmemiştir. 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi kapsamında normal vazife malulü olanların 4/1-(a) ve 4/1-(c) statüsünde göreve girmeleri halinde bağlanan aylıkları kesilmektedir. 5434 sayılı Kanunun 45 maddesi kapsamında normal vazife malulü olanların ise 4/1-(c) kapsamında çalışmaları halinde, aylıkları 5434 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesi kapsamında kesilmekte; 4/1-(a) kapsamında sigortalı olmaları durumunda kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı için kesilmemektedir.
